Gerijpt door de warme wind: Monsooned Malabar

27 jun , 2016

Er zijn weinig koffiesoorten met zo’n bijzonder verhaal als de Monsooned Malabar koffie uit zuid-India. De Arabica-bonen worden voor deze soort verwerkt via een proces dat de oude tijden van de VOC nabootst. Sinds de oogst van afgelopen winter is deze unieke koffie in ons land te krijgen met Rainforest Alliance certificering. Productmanager Janneke Neutelings van Peeze vertelt het bijzondere verhaal van deze koffie.

Het was de tijd dat India bestuurd werd door de Britten. Europese handelsvaarders deden de regio Malabar in het zuiden van het land al eeuwen aan op zoek naar exotische specerijen en thee. In de heuvels in het binnenland van Kerala ontdekten ze de koffie. Al snel ging deze ook mee aan boord van de Britse, Portugese en onze Hollandse VOC-schepen. Op weg naar het verre Europa.

Goudgele koffiebonen

Aan boord gebeurde er iets bijzonders met de ruwe (groene) koffiebonen. Tijdens de zes maanden lane zeereis werden ze blootgesteld aan de vochtige omstandigheden van de tropen. Daardoor veranderden de bonen van grootte, kleur en textuur. Aangekomen in Europa hadden de Indiase koffiebonen een goudgele kleur in plaats van het normale groen van koffiebonen uit andere streken. Ook waren ze veel lichter dan andere koffiebonen. Maar het meest bijzondere was de smaak. De tropische wind die de koffiebonen onderweg aanraakte gaf deze koffie haar naam: de monsoon, in het Nederlands beter bekend als de moesson. De koffie vond gretig aftrek in ons land en de rest van Europa.

Monsooned AA bonen. Foto: Peeze.

Toen de scheepvaart moderniseerde en de koffiebonen op een drogere manier konden worden vervoerd, bleven de bonen wel groen. De handelaren in Europa misten het bekende karakter van de koffie uit India en de vraag groeide naar de ‘echte’ Indiase koffie. Zo ontstond het huidige verwerkingsproces om de reis aan boord van de handelsschepen na te bootsen, vertelt Janneke Neutelings. Als productmanager bij Peeze is ze verantwoordelijk voor de inkoop van de Monsooned Malabar en andere soorten.

Monsooned

“Waar de robusta koffie langzaam de Indiase koffieproductie overneemt, bestaat de Monsooned Malabar nog steeds uit 100 procent Arabica koffie”, vertelt Neutelings. “Die wordt nog steeds verbouwd in het zuiden van India. Na de oogst pulpen ze de koffie en leggen ze de ongewassen koffie te drogen op speciale bedden in een open magazijn. In afwachting van de moesson. Als de wind er is harken de koffieboeren de bonen regelmatig door om ze bloot te stellen aan de hoge luchtvochtigheid. Daarna wordt de koffie los verpakt in zakken en in rijen gestapeld met veel ruimte tussen de zakken, zodat de moesson er makkelijk tussendoor waait. De zijkanten van de magazijnen worden geopend om de vochtige wind extra de kans te geven over de koffie te waaien. Hierdoor zwellen de bonen op en krijgt de koffie zijn milde, vochtige geur. Uiteindelijk verkleurt de koffie in zes tot zeven weken naar een goudgele lichte kleur. Pas dan mag de koffie zichzelf ‘monsooned’ noemen.” Met de hand worden de bonen gesorteerd, zodat alleen de echte monsooned bonen meegaan.

Een uitgesproken zoetheid

Dit hele proces geeft de koffie de typische intense smaak waar de Monsooned Malabar om bekend staat. Ook al heeft deze koffie een heel erg lage zuurtegraad, ze kent een kruidige rokerige aroma met een uitgesproken zoetheid, die het perfect maakt voor blends waarbij ze tegenwicht bieden aan meer sterkere en bittere koffies. De geur doet volgens sommigen denken aan sigaren. Het puur drinken van de koffie is echt een acquired taste. Neutelings: “En dat is waarom wij bij Peeze hebben gekozen om met de Malabar onze Latte blend te maken. Deze blend is uitermate geschikt om cappuccino en lattes mee te maken. Hij is perfect om te drinken in combinatie met de melk van de cappuccino en latte. Het wordt daardoor een hele mooie en zoete koffie. Dat past precies bij de vraag die we vanuit onze klanten kregen.”

De koffie die Peeze uit India betrekt is de Monsooned Malabar AA: Deze typering betekent dat de boon een grootte heeft van 7,25 mm per boon. De koffie wordt verbouwd in de districten Coorg, Chickmaglur, Karnataka en Tamil Nadu, waar ze op een hoogte van 800 tot 1600 meter wordt verbouwd tussen 50 verschillende soorten schaduwbomen. De jaarlijkse productie is 2200 ton per jaar. De oogst van de Monsooned Malabar vindt plaats in de wintermaanden, grofweg van november tot en met februari.

Rainforest Alliance certificering

Het is bij de laatste oogst Peeze gelukt om een koffieboerderij in Zuid-India te vinden die de koffie produceert met oog voor mens en milieu volgens de standaard van de Rainforest Alliance-certificering. Dat past bij de ambities van de koffiebrander uit Arnhem. Het bedrijf koopt sinds een paar jaar alleen nog maar 100 procent duurzaam gecertificeerde koffie in voor haar producten. Daarmee was Peeze het eerste koffiebedrijf van Nederland die dat bereikte. Naast het Rainforest Alliance keurmerk hebben de koffies van Peeze ook Max Havelaar of BIO keurmerk.

Robusta

Monsooned Malabar vormt maar een klein deel van de totale Indiase koffieproductie. Door de komst van de boorkever, die Arabica-oogsten aantastte, stapten veel boeren over op Robusta-koffie. Deze soort is beter bestand tegen deze plaag. India is het op zeven na grootste producerende koffieland ter wereld. De jaarlijkse productie van het land is rond de 5 miljoen zakken van 60 kg, per jaar. Een vijfde daarvan is voor binnenlands gebruik. De koffieproductie vindt voornamelijk plaats in het zuiden van India, ten zuiden van Bangalore, met name in Kamataka (53 procent), Kerala (28 procent) en Tamil Nadu (11 procent).

Dit artikel is eerder verschenen op The Frog Blog.